Riena Swaanen

De missende factor
Lange tijd wisten we niet wat ons overkwam, een virus dat opeens onze wereld overnam. Al snel moesten maatregelen voor ons worden getroffen om het virus in te dammen. Om de weerstand van buitenaf te ontwijken.

Wat echter te weinig onder de aandacht is gebleven is de weerstand van binnenuit. Ons immuunsysteem wapent ons tegen virussen, hier schreef ik eerder ook al een blog over: Het Immuunsysteem. Het fungeert als een leger dat ons verdedigt, herkent lichaamsvreemde stoffen en zal deze vervolgens vernietigen.

We hebben ons vooral gericht op weerstand van buitenaf, maar slechte voeding, een ongezonde leefstijl en stress resulteert onmiddellijk in een verzwakt immuunsysteem, met een verlaagde weerstand als gevolg. Waardoor we juist kwetsbaar worden voor verkoudheid, griep en infecties.

Wat is spijsvertering?
Onze maag en darmen zorgen voor de spijsvertering. De spijsvertering is een proces dat ervoor zorgt dat voedsel afgebroken wordt tot voedingsstoffen, die het lichaam kan opnemen en gebruiken. Deze voedingsstoffen worden vervolgens omgezet in bijvoorbeeld energie of bouwstoffen.
Bouwstoffen hebben we nodig om te groeien, maar ook om beschadigde cellen in ons lichaam te vervangen. Spijsvertering is dus eigenlijk het verkleinen van voedsel tot stoffen die bruikbaar zijn voor het lichaam.

Het spijsverteringskanaal is een stelsel van buizen en lichaamsholten, dat in direct contact staat met de buitenwereld. Onverteerbare voedselresten verlaten als ontlasting ons lichaam via de anus. Afhankelijk van de samenstelling van het voedsel duurt de hele spijsvertering 24 tot 48 uur. Ook de lever, galblaas en alvleesklier spelen een rol bij de spijsvertering. 

Wat is Vitamine K2?
Vitamine K is begin jaren ’30 ontdekt door de Deense onderzoeker Henrik C.P. Dam bij het Biochemische Instituut van de Universiteit in Kopenhagen. Vitamine K is een verzamelnaam voor een groep vitaminen met min of meer gemeenschappelijke moleculaire structuren.

Vitamine K2 blijkt uit onderzoek de meest effectieve vorm van vitamine K voor gezonde botten te zijn. Bot wordt tijdens ons leven constant gevormd en afgebroken, om klein letsel te herstellen en zodat het lichaam de grote hoeveelheid calcium in het botweefsel kan gebruiken om de vitale functies te behouden. Tijdens de kindertijd en adolescentie is de snelheid van de vorming groter dan de snelheid van de afbraak. Na 25 – 30 jarige leeftijd verandert dit wat geleidelijk leidt tot verlies van botsterkte en massa.

Hoe werkt het immuunsysteem?
Het immuunsysteem fungeert als een leger dat ons verdedigt en is vooral gevestigd in het lymfestelsel en de bloedbaan. Hoewel de huid en andere organen, zoals het spijsverteringsstelsel, ook een belangrijke rol spelen. Het lymfestelsel is een netwerk van vaten, dat vloeistof uit ruimten tussen de cellen terugleidt naar de bloedsomloop.
Lymfeklieren, de milt en de thymusklier maken deel uit van het lymfestelsel en produceren lymfocyten. Lymfocyten zijn cellen die lichaamsvreemde stoffen, microben en kankercellen herkennen en vervolgens aan het werk gaan om deze te vernietigen en te elimineren.

De biologische klok
Laten we bij het begin beginnen. We hebben in ons lichaam een biologische klok waar vele lichaamsprocessen aan gerelateerd zijn. Een mooi voorbeeld hiervan is dat de pancreas (alvleesklier) de meeste spijsverteringsenzymen aanmaakt rond het middaguur. Vandaar dat het ideaal is als we rond het middaguur onze grootste maaltijd consumeren. Deze maaltijd kan dan goed verteren omdat rond het middaguur vele maagsappen en enzymen echt actief zijn. De darmen ontvangen verteerd voedsel en er is een goede resorptie van voedingstoffen. 

Een ander voorbeeld dat eveneens door de biologische klok wordt gestuurd is de productie van de hormonen cortisol en adrenaline door de bijnieren in de ochtend. De adrenaline is bedoeld om je lichaam wakker te laten worden en in beweging te brengen. De cortisol zal de spijsvertering opstarten. Het slijmvlies van de dikke darm zal beginnen met het hormoon serotonine te produceren die vervolgens de cortisolspiegel in het bloed weer in balans brengt. Tegelijkertijd gaat de serotonine de gehele spijsvertering activeren. Naarmate de namiddag en avond vordert zal de pijnappelklier de serotonine omzetten in melatonine. Vervolgens brengt melatonine de spijsvertering en het lichaam weer in rust, vandaar dat ‘s avonds een grote maaltijd eten echt niet gunstig is voor het lichaam. Het kan niet goed meer verteren.

Wat zijn koolhydraten?
Koolhydraten zijn brandstof voor het lichaam. Ze komen voor in de vorm van suikers, zetmeel en vezels. Voedingsmiddelen met koolhydraten worden in de maag en darmen uiteindelijk omgezet tot glucose.

Glucose is een vorm van suiker en dient als brandstof voor je lichaam. Als de koolhydraten zijn omgezet naar glucose wordt het opgenomen in je bloed. Vanuit daar gaat het naar je spieren en organen en wordt het omgezet in de benodigde energie.

Waarvoor gebruiken we koolhydraten?

1. Koolhydraten houden je scherp
   Koolhydraten zijn dé belangrijkste brandstof voor de hersenen en het centraal zenuwstelsel. Het lichaam zet koolhydraten om in de stof glucose (bloedsuiker) en dat is de stof die ons energie geeft. Zonder natuurlijke suikers kunnen we niet goed functioneren en zouden we minder alert zijn. 

2. Verzadigd gevoel
   Volkorenbrood en graanproducten, fruit, groente, peulvruchten en aardappels (koolhydraatrijke producten) bevatten voedingsvezels en geven ons daarmee een verzadigd gevoel.

Gezonde gewoonte: Vervang snelle koolhydraten door langzame koolhydraten
We kunnen een onderscheid maken tussen snelle (enkelvoudige) en langzame (complexe) koolhydraten.

Snelle koolhydraten zijn koolhydraten die snel worden opgenomen in je bloed, waardoor je hoge pieken in je bloedsuiker krijgt. Je lichaam vindt een hoge bloedsuikerspiegel niet fijn en maakt daarom insuline aan om de bloedsuikerspiegel weer te laten dalen. Het gevolg is dat je pieken en dalen krijgt in je energie. Misschien herken je dat aan het feit dat je na het eten van snelle koolhydraten een uur later alweer trek hebt. Snelle koolhydraten kunnen zorgen voor een kortstondige energie-boost. Na deze boost kan je bloedsuiker ook weer snel dalen, waardoor je je plotseling vermoeid of minder geconcentreerd kunt voelen.

Langzame koolhydraten worden door je lichaam trager verteerd dan snelle koolhydraten. Dit komt doordat ze langere ketens van moleculen hebben. Je spijsvertering deelt deze ketens op in kortere stukken en uiteindelijk in losse glucosemoleculen. Hoe langer de ketens, hoe meer tijd je lichaam nodig heeft om ze om te zetten in energie.

Het voordeel van langzame koolhydraten is dat je lichaam er geleidelijk energie uithaalt en vrijgeeft. Je krijgt hierdoor minder hoge pieken in je bloedsuiker en dus minder heftige dalen. Daarnaast bevatten voedingsmiddelen met langzame koolhydraten doorgaans ook veel vezels.